Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Τι είναι η καλοκαιρινή απώλεια μάθησης και πως μπορεί να αντιμετωπιστεί;



Μία ιδιαίτερη σχολική χρονιά τελείωσε. Οι μαθητές είναι πλέον απαλλαγμένοι από τις σχολικές τους υποχρεώσεις και συνεπώς ελεύθεροι να απολαύσουν το καλοκαίρι τους. Όμως τι συνέπειες έχει αυτή η μακροχρόνια απουσία από το σχολείο στη γνωστική τους ανάπτυξη; Διατηρούνται ή χάνονται οι γνώσεις και οι δεξιότητες που κατέκτησαν καθ’ όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς;

Οι έρευνες έχουν δείξει πως σε χώρες στις οποίες υπάρχει μεγάλη διάρκεια σχολικών διακοπών, όπως η Ελλάδα, παρατηρείται το φαινόμενο της καλοκαιρινής απώλειας μάθησης. Ειδικότερα, όταν οι μαθητές επιστρέφουν το Σεπτέμβριο στο σχολείο, έχει διαπιστωθεί πως έχουν χάσει κάποιες γνώσεις και δεξιότητες που κατέκτησαν την προηγούμενη σχολική χρονιά. Μάλιστα, υπολογίζεται ότι χάνουν κατά μέσο όρο τη σχολική ύλη ενός μήνα από την προηγούμενο διδακτικό έτος, γεγονός που αναγκάζει τους διδάσκοντες σε επανάληψη της ύλης. Επίσης, οι απώλειες αυτές αφορούν κατά κύριο λόγο τον τομέα των μαθηματικών και έπειτα τον τομέα της γλώσσας.



Ποιες ομάδες παιδιών επηρεάζονται περισσότερο από  την καλοκαιρινή απώλεια μάθησης;

Α) Οι μαθητές με μέτριες και χαμηλές σχολικές επιδόσεις.
Β) Όσοι προέρχονται από τα κατώτερα κοινωνικοοικονομικά στρώματα.
Γ) Όσοι προέρχονται από εθνικές μειονότητες.
Δ) Οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες.

Πώς μπορεί όμως αυτό το φαινόμενο να αμβλυνθεί; Με ποιους τρόπους μπορούν τα παιδιά να επιστρέψουν το Σεπτέμβρη στο σχολείο με όσο το δυνατόν λιγότερα μαθησιακά κενά έχοντας παράλληλα απολαύσει την ξεγνοιασιά των καλοκαιρινών διακοπών; Εδώ κρίνεται σημαντικός ο ρόλος των γονέων ή των προσώπων που φροντίζουν το παιδί. Μέσω συγκεκριμένων δραστηριοτήτων μπορούν να το βοηθήσουν να διατηρήσει τις γνώσεις και τις δεξιότητες που έμαθε. 

Γλώσσα

1)      Ενθαρρύνετε το διάβασμα εξωσχολικών βιβλίων. Στις μικρότερες ηλικίες, προτιμήστε τα εικονογραφημένα βιβλία, καθώς οι εικόνες τα κάνουν πιο ελκυστικά.

2)      Προτείνετέ τους να γράφουν ημερολόγιο, στο οποίο θα καταγράφουν πως πέρασαν την ημέρα τους.

3)      Παίξτε παιχνίδια τα οποία καλλιεργούν τις γλωσσικές δεξιότητες, όπως Scramble, Taboo, Πρόσωπο, Ζώο ή Πράγμα, Κρεμάλα και Dixit.

4)      Επισκεφτείτε μαζί με τα παιδιά ένα μουσείο, έναν αρχαιολογικό χώρο ή κάποιο φυσικό τοπίο, όπως π.χ. κάποια παραλία, λίμνη ή δάσος. Εμπλακείτε ενεργά στην εξερεύνηση του χώρου μαζί τους. Μετά το πέρας της επίσκεψής σας, συζητήστε για την εμπειρία σας και καταγράψτε τις νέες λέξεις που μάθατε.

5)      Σε μικρότερες ηλικίες, μπορείτε να παρακολουθήσετε βιντεάκια σχετικά με τα γράμματα του αλφαβήτου.

6)      Αναθέστε τους την καταγραφή της λίστας του super market καθώς και την ανάγνωση συνταγών καθώς μαγειρεύετε.

Μαθηματικά

1)      Παρακολουθήστε βιντεάκια σχετικά με τους αριθμούς και την προπαίδεια.

2)   Παίξτε παιχνίδια που καλλιεργούν τις μαθηματικές δεξιότητες, όπως το τάβλι, η Μονόπολη και το Φιδάκι.

3)     Ζητήστε τους να σας βοηθήσουν στη διαχείριση του οικονομικού προϋπολογισμού του σπιτιού, όπως στο να κάνουν αριθμητικές πράξεις για να υπολογίσουν το κόστος του σούπερ μάρκετ.

4)     Αν πραγματοποιήσετε κάποια εκδρομή, ζητήστε τους να υπολογίσουν τις αποστάσεις που θα διανύσετε, το χρόνο αλλά και το κόστος της.

      Με αυτούς τους τρόπους, οι μαθητές θα αναγνωρίσουν πως οι σχολικές γνώσεις δεν είναι μόνο απαραίτητες για την ακαδημαϊκή τους πρόοδο, αλλά και για την καθημερινή τους ζωή. Επιπλέον, θα ενισχυθεί η αυτοεκτίμηση και η αυτοπεποίθησή τους, καθώς ο ρόλος τους θα είναι περισσότερο ενεργός στην οικογένεια. Τέλος, θα διατηρήσουν τις γνώσεις και τις δεξιότητες που κατέκτησαν με βιωματικό και διασκεδαστικό τρόπο χωρίς να στερηθούν την ξεκούραση και την ανεμελιά του καλοκαιριού.

Καλό καλοκαίρι!

Χριστίνα Αρετάκη
Φιλόλογος – Ειδική Παιδαγωγός (MSc)
+30 6906774881

Βιβλιογραφία

Allington, R., L.; McGill-Franzen, A. (2018). Summer Reading: Closing the Rich/Poor Reading Achievement Gap. Teachers College Press. 100–101. 

Cooper, H.; Nye, B.; Charlton, K.; Lindsay, J. & Greathouse, S. (1996). The effects of summer vacation on achievement test scores: A narrative and metaanalytic review. Review of Educational Research, 66. 227–268.

Maríñez-Lora, A., M; Quintana, S., M. (2010). Summer Learning Loss. Encyclopedia of Cross-cultural School Psychology. 962–963.

Rambo-Hernandez, K., E.; McCoach, D., B. (2015). High-Achieving and Average Students' Reading Growth: Contrasting School and Summer Trajectories. The Journal of Educational Research108 (2): 112–129. 

Shafer L. (2016) “Why kids lose math knowledge, and how families can work to counteract it”  https://www.gse.harvard.edu/news/uk/16/06/summer-math-loss

Shafer L. (2017) “Summer learning happens at home” https://www.gse.harvard.edu/news/uk/17/06/summer-learning-happens-home

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Χαρισματικότητα

  Η χαρισματικότητα είναι ένα φαινόμενο κατά την οποία ένας άνθρωπος παρουσιάζει εξαιρετικές ικανότητες σε έναν ή περισσότερους τομείς, όπως ο γνωστικός, ο δημιουργικός, ο κοινωνικός και ο συναισθηματικός. Εμφανίζεται στο 2,5% του πληθυσμού και προκύπτει από την αλληλεπίδραση γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Κάποιες φορές, η χαρισματικότητα σχετίζεται με υψηλό δείκτη νοημοσύνης (πάνω από 115), όμως μπορεί να υπάρχει και χωρίς να συμβαίνει αυτό. Για παράδειγμα, ένας άνθρωπος μπορεί να παρουσιάζει εξαιρετικές επιδόσεις σε κάποια τέχνη (π.χ. ζωγραφική), χωρίς να διαθέτει υψηλότερο δείκτη νοημοσύνης. Διάσημα χαρισματικά άτομα ήταν ο Albert Einstein , ο Wolfgang Amadeus Mozart , ο Leonardo Da Vinci , ο Thomas Edison και ο Walt Disney . Χαρακτηριστικά των χαρισματικών ατόμων Γνωστικός τομέας 1) Δείχνουν μεγαλύτερη προσοχή και περιέργεια για το περιβάλλον γύρω τους. 2) Έχουν αυξημένη εγρήγορση. 3) Προσέχουν έντονα τις λεπτομέρειες. 4) Πετυχαίνουν νωρίτερα ...

Σχολικός εκφοβισμός

  Τα τελευταία χρόνια, όλο και συχνότερα αναφέρονται στις ειδήσεις περιστατικά βίας μέσα στο σχολείο τόσο στη χώρα μας, όσο και στο εξωτερικό, γνωστά και με την αγγλική ονομασία “ bullying ”. Τι σημαίνει όμως σχολικός εκφοβισμός; Ποιες μορφές μπορεί να πάρει; Πώς μπορούμε να αντιληφθούμε αν ένα παιδί ή έφηβος εμπλέκεται σε τέτοιο περιστατικό; Τι σημαίνει εκφοβισμός; Ως εκφοβισμός ορίζεται η συστηματική και επαναλαμβανόμενη δραστηριότητα ενός ή παραπάνω προσώπων που χαρακτηρίζεται από την χρήση δύναμης, απειλής ή εξαναγκασμού προκειμένου να προσβάλλει, να φοβερίσει ή να επικρατήσει βίαια απέναντι σε ένα ή περισσότερα πρόσωπα. Διαφοροποιείται από τη σύγκρουση, καθώς υπάρχει ανισορροπία της σωματικής και κοινωνικής δύναμης ανάμεσα στο θύτη και το θύμα και συμβαίνει επαναλαμβανόμενα και όχι μεμονωμένα. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της εταιρείας Focus Bari , 6 στους 10 Έλληνες έχει δεχθεί κάποια μορφή   εκφοβισμού στην παιδική ή εφηβική τους ηλικία. Σε παγκόσμιο επίπεδο, το ...

Σχολικός εκφοβισμός: τι μπορούμε να κάνουμε;

  Σε προηγούμενο άρθρο μου, είχα ορίσει τον σχολικό εκφοβισμό, είχα αναφερθεί στα είδη του, στους συμμετέχοντες και τα χαρακτηριστικά τους, καθώς και τις επιπτώσεις του. Τι μπορούν να κάνουν όμως η οικογένεια, το σχολείο και οι άλλοι σημαντικοί ενήλικες στη ζωή του παιδιού ώστε το φαινόμενο αυτό να προληφθεί; Ποιος είναι ο κατάλληλος τρόπος παρέμβασης, όταν έρθουν αντιμέτωποι με ένα τέτοιο συμβάν; Πρόληψη σχολικού εκφοβισμού 1.    Βοηθήστε τα παιδιά να κατανοήσουν τι σημαίνει εκφοβισμός. Τα παιδιά που ξέρουν να αναγνωρίζουν εκφοβιστικές συμπεριφορές είναι πιθανότερο να αντισταθούν σε αυτές αλλά και να τις αναφέρουν σε κάποιον ενήλικα. 2.    Ενθαρρύνετέ τα στο να αναφέρουν σε έναν ενήλικα που εμπιστεύονται αν έχουν δεχτεί εκφοβισμό ή αν έχουν δει άλλους να εκφοβίζουν. 3.    Διαχωρίστε τη σημασία των ρημάτων «αναφέρω» και «καρφώνω». Πείτε πως το «καρφώνω» σημαίνει πως αποκαλύπτω μία πληροφορία για να βλάψω τον άλλον, ενώ το «αναφέρω» σημαίνε...